Parafie
Parafia Matki Bożej Bolesnej w Capo Ere
Informacje o parafii w Capo Ere. Pracowalem tam jako proboszcz w latach 1995-1997
-Capo Erê wg. ks. dr Zdzisława Malczewskiego S.Chr
-Duszpasterstwo Polskie w Erechim wg. ks. dr Zdzisława Malczewskiego S.Chr
-Kapelania Polska w Barrão de Cotegipe wg. ks. dr Zdzisława Malczewskiego S.Chr
Capo Ere
Na południe od miasta Erechim położona jest - w odległości około 20 kilometrów - osada Capo Erê. Erechim jeszcze nie było kolonizowane, kiedy w Capo Erê zamieszkiwali pierwsi mieszkańcy: Indianie. Nazwa Capo Erê jest pochodzenia indiańskiego. W tłumaczeniu z języka Indian ze szczepu Kaingang znaczy: Pchle pole. W 1911 roku zbudowano kaplicę pod wezwaniem Matki Boskiej Bolesnej. Ordynariusz diecezji Passo Fundo, biskup Claudio Colling dekretem z dnia 31 stycznia 1968 roku ustanowił parafię pod wezwaniem Matki Boskiej Bolesnej w Capo Erê. Dnia 4 lutego 1968 roku ks. Walenty Nowacki objął parafię jako pierwszy proboszcz. 14 września 1980 roku został poświęcony nowy kościół parafialny pod wezwaniem Matki Boskiej Bolesnej. 15 lutego 1992 roku opiekę duszpasterską nad wiernymi w parafii przejęło Towarzystwo Chrystusowe. Duszpasterstwo obejmuje - oprócz kościoła parafialnego - 10 wspólnot wiernych (8 kościołów filialnych, 1 szkołę publiczną, osadę Indian ze szczepu Kaingang). Odległość do najdalszej wspólnoty wynosi około 17 kilometrów drogi bitej. Na terenie parafii spotykamy świątynie związane z kultem polskich świętych: na kolonii Rio Castilho znajduje się kościół filialny pod wezwaniem św. Stanisława Biskupa i Męczennika; na kolonii Mato Preto kościół filialny pod wezwaniem Matki Bożej Jasnogórskiej. W 2005r parafie przejęli księża diecezjalni
Chrystusowcy, którzy przez krótki okres pracowali w parafii Sao Valentim i Barao de Cotegipe, sporadycznie zapewniali opiekę duszpasterską Polakom mieszkającym w Erechim. Pierwszym chrystusowcem, który otrzymał upoważnienie - biskupa Joao Hoffmanna, ordynariusza diecezji Erechim - do sprawowania stałej opieki duszpasterskiej nad wspólnotą polonijną w tym mieście, został ks. Stanisław Małysa. 16 grudnia 1980 roku wspomniany biskup mianował ks. Stanisława Małysę TChr. wikariuszem parafii katedralnej pod wezwaniem św. Józefa, parafii pod wezwaniem św. Piotra w Erechim oraz parafii Matki Bożej Różańcowej w Barao de Cotegipe. Równocześnie ks. Małysa został mianowany rektorem kościoła Matki Bożej Jasnogórskiej w Barao de Cotegipe. Od tego czasu, przez wiele lat, Chrystusowcy zamieszkiwali w tym miasteczku przy polskim kościele i otaczali opieką duszpasterską Polaków w Erechim. Z czasem, kiedy Towarzystwo Chrystusowe objęło parafię terytorialną w Capo Erê, rezydencja chrystusowców została przeniesiona z Barao de Cotegipe do Capo Erê. Tak więc duszpasterz-chrystusowiec pracujący w Capo Erê sprawuje raz w miesiącu Mszę św. po polsku dla Polonii zamieszkałej w mieście Erechim. We Mszy św. uczestniczy około 40 osób. Ks. Kazimierz Długosz TChr. wprowadził następujący zwyczaj: Po Mszy św. odbywa się spotkanie przy kawie, wspólne śpiewanie, wyświetlanie filmów polskich lub o Polsce, rozdawanie polskiej prasy. Na Święta Bożego Narodzenia, święconkę w Wielką Sobotę gromadzi się około 150 osób.
Kapelania polska w Barrao de Cotegipe
Według biskupa Teodora Kubiny, który w 1934 r. odwiedził rodaków osiadłych w tym regionie, w miasteczku Floresta (aktualna nazwa: Barão de Cotegipe) i okolicach zamieszkiwało około 800 polskich rodzin. Natomiast do Polskiego Kościoła Narodowego należało około 80 polskich rodzin. Odnośnie istniejącego duszpasterstwa w parafii w Barão de Cotegipe, ks. Dirceu Beninca, w książce "Urna diocese chamada Erechim", napisał: "Polacy byli obsługiwani przez długi okres przez ks. Marcina Kuszla. Po jego śmierci otrzymali asystencję księży Towarzystwa Chrystusowego". Niestety - wspomniany wyżej autor - bardzo uprościł rzeczywistość opieki duszpasterskiej nad Polakami. Bowiem, aby mówić o aktualnym duszpasterstwie polskim w Barão de Cotegipe, należy mieć na uwadze delikatną i trudną sytuację jaka się wytworzyła w tym regionie z chwilą powstania placówki Polskiego Kościoła Narodowego. Ks. Marcin Bolesław Kuszel w 1934 roku utworzył wspólnotę tego wyznania. On też był pierwszym proboszczem kościoła pod wezwaniem Matki Boskiej Jasnogórskiej. Tak więc nie można zapominać, ani pomijać tego faktu: w Barão de Cotegipe oprócz Polaków należących do wyznania Rzymsko-Katolickiego była druga grupa, która należała do Polskiego Kościoła Narodowego. Początkowo wspólnota rzymskokatolicka była obsługiwana przez księdza, który dojeżdżał sporadycznie do Barão de Cotegipe. Dopiero 10 maja 1934 roku ks. Stanisław Połłom zamieszkał na stałe w Barão de Cotegipe. Natomiast parafia Rzymsko-Katolicka pod wezwaniem Matki Boskiej Różańcowej została utworzona 15 stycznia 1938 r. Pierwszym proboszczem mianowano ks. Stanisława Połłoma. Pierwszym chrystusowcem, który rozpoczął pracę w parafii terytorialnej pod wezwaniem Matki Bożej Różańcowej w Barão de Cotegie w 1964 r. był ks. Henryk Wycisłowski TChr. On też odprawiał dla Polaków w Erechim Msze św. w niedziele i święta. Na tej placówce ks. Henryk Wycisłowski TChr. pracował przez blisko 2 lata. Przez krótki okres w tej samej parafii pracował ks. Tadeusz Zając TChr.. Następnie ks. Józef Poszwa TChr. (od maja 1969 r. do stycznia 1970 r.) pełnił posługę na placówce duszpasterskiej w Barão de Cotegipe. Z kolei w 1970 r. ks. Stanisław Herba TChr. rozpoczął pracę w tej samej parafii. ównież jego posługa nie trwała zbyt długo. Wyżej wymienieni chrystusowcy pracowali w charakterze wikariuszy ks. kanonika Stanisława Połłoma. 9 listopada 1980 roku została utworzona polska misja (Missio com cura animarum) w Barão de Cotegipe. Po księżach z Polskiego Kościoła Narodowego opiekę nad wiernymi polskiego pochodzenia przejęli księża Towarzystwa Chrystusowego. Pierwszym duszpasterzem został ks. Stanisław Małysa TChr. W celu zapewnienia pełniejszej opieki duszpasterskiej wiernym polskiego pochodzenia, biskup João Hoffmann z Erechim mianował 16 grudnia 1980 roku ks. Stanisława Małysę TChr.: wikariuszem parafii katedralnej pod wezwaniem św. Józefa w Erechim, parafii pod wezwaniem św. Piotra w Erechim i parafii pod wezwaniem Matki Heskiej Różańcowej w Barão de Cotegipe. Każdorazowy chrystusowiec, rektor kościoła Matki Bożej Jasnogórskiej, na podstawie nominacji biskupa ordynariusza diecezji w Erechim, posiada uprawnienia do sprawowania opieki nad Polakami w Barão de Cotegipe i Erechim. Początkowo chrystusowcy zamieszkiwali przy polskim kościele w Barão de Cotegipe. Z chwilą objęcia parafii terytorialnej w Capo Erê w 1992 r., rezydencja chrystusowców została przeniesiona do tej parafii. Od lego czasu duszpasterz-chrystusowiec z Capo Erê dojeżdża do wspólnoty polskiej w Barão de Cotegipe cztery razy w miesiącu (Msza św. sprawowana jest trzy razy w niedzielę i raz w sobotę). Po Mszy św. sobotniej odbywa się wspólne spotkanie przy kawie, wspólne śpiewy, oglądanie polskich filmów. We Mszy św. uczestniczy około 30-40 osób. Jednak frekwencja wzrasta w Święta Bożego Narodzenia oraz na święconkę. Przy kapelani! istnieje dziecięcy zespół taneczny folkloru polskiego, w którym bierze udział około 12 osób. Zespół "Karolinka" został założony przez ks. Stanisława Małysę TChr przy współudziale Stanisławy Filia. Chrystusowcy pracujący w Barão de Cotegipe:Ks.Stanisław Herba, ks. Józef Poszwa, ks. Henryk Wycisłowski, ks. Tadeusz Zając, ks. Stanisław Małysa, ks. Stanisław Gogulski, ks. Kazimierz Ołdak, ks. Henryk Bazis, ks. Jan Flig, ks. Wojciech Bemat, ks. Grzegorz Zyguła, ks. Kazimierz Długosz, ks. Andrzej Sobczyk, ks. Lauro Kowalczyk, ks. Alojzy Laimann, ks. Grzegorz Kozieński.
z opracowania ks. dr Zdzisława Malczewskiego S.Chr
|
|